Rozpoznanie wielu chorób jest trudne lub niemożliwe tylko na podstawie objawów klinicznych. Schorzenia przewlekłe mogą długo nie dawać żadnych zewnętrznych oznak, które mógłby zaobserwować opiekun zwierzęcia. Badania należy wykonać u zwierząt, które wykazują jakiekolwiek zmiany w zachowaniu. Profilaktycznie powinny być robione regularnie co roku, u psich seniorów co pół roku. Badania laboratoryjne, w tym badanie krwi, oraz badanie moczu dostarczają cennych informacji o stanie zdrowia pacjenta i mogą pomóc w rozpoznaniu zbliżającej się choroby i pomóc w decyzji o dalszych krokach takich jak diagnostyka obrazowa.
Jak często badać czworonoga
Szczenięta, szczególnie psy dużych ras, kocięta i inne młode zwierzaki w okresie wzrostu, powinny być regularnie kontrolowane, co pozwala na prawidłowy rozwój i uniknięcie chorób wieku rozwojowego. Szczególnie dotyczy to zwierząt zagrożonych chorobami o podłożu rasowym, czy genetycznym lub wywołanych cechami osobniczymi. Zwierzęta mające problemy kardiologiczne, rozwijającą się niewydolność narządów wewnętrznych, mające problemy z jamą ustną, problemy dermatologiczne, problemy ze stawami, chore na cukrzycę wymagają stałego kontaktu opiekuna z lekarzem prowadzącym. Seniorzy na czterech łapach powinni być regularnie badani, aby wcześnie wykryć zagrożenia. Zwierzaki bez żadnych problemów zdrowotnych powinny być kontrolowane przeciętnie raz w roku. Te z problemami – częściej. W każdym przypadku dokładną częstotliwość wizyt najlepiej jest zaplanować wspólnie z prowadzącym lekarzem weterynarii.
Dlaczego warto badać psy i koty?
Badania pozwalają na kontrolowanie stanu zdrowia zwierzaka. Dzięki nim można wykryć pewne choroby na wczesnym etapie i nie dopuścić do ich rozwoju, a czasem nawet znacznie go opóźnić. Wczesne stadium choroby, kiedy lekarz może szybko i skutecznie interweniować, przechodzi zwykle niezauważalne przez opiekunów, gdyż nasi pupile nie wysyłają sygnałów ostrzegawczych. Dopiero gdy symptomy choroby stają się widoczne, interweniuje lekarz. W przypadku chorób skóry, alergii, zapaleń i zwyrodnień stawów profilaktyka jest koniecznością. Stały kontakt z lekarzem pozwoli także na zwrócenie uwagi na problemy
z nadwagą, czy problemy z zachowaniem czworonoga. Jest to też okazją do sprawdzenia ważności szczepień, odrobaczania i innych rutynowych czynności. Dobrze jest zdecydować się na lekarza prowadzącego, który zna historię pacjenta, a w razie potrzeby skieruje go do konkretnego specjalisty. Oczywiście potrzebne są pełne zaufanie i współpraca. Warto także zwrócić uwagę na fakt, że zwierzęta starzeją się znacznie szybciej niż ludzie i jeden rok życia naszego psa, czy kota to kilka lat naszych – ludzkich lat.
Lekarz weterynarii na podstawie wywiadu i badania klinicznego pacjenta określa hierarchię objawów oraz wstępną listę możliwych rozpoznań. Dane te determinują dalsze działania – jakie badania diagnostyczne są wskazane i w jakiej kolejności należy je wykonać. Przeprowadzenie podstawowych badań laboratoryjnych (morfologia i biochemia krwi) jest niezbędne u wszystkich pacjentów w złym stanie ogólnym. Kolejne ważne wskazanie to długotrwała choroba, zwłaszcza jeśli występuje brak reakcji na dotychczasowe leczenie. Często wyniki jednych badań determinują konieczność wykonania kolejnych, jednocześnie eliminując niektóre możliwe rozpoznania i nakierowując dalsze postępowanie na nowe tory – jak po nitce do kłębka. Często też już same objawy sugerują, jakie badanie wykonać. Na przykład, przewlekła biegunka może nas skłonić do wykonania badania parazytologicznego kału, z kolei badanie moczu może być wskazane w przypadku problemów ze strony dolnych dróg moczowych. Rola diagnostyki laboratoryjnej nie kończy się na postawieniu rozpoznania, testy laboratoryjne będą również wykorzystywane do wykluczenia powikłań, chorób współistniejących, ogólnej oceny stanu organizmu czy wspomnianego wcześniej monitorowania leczenia.
Jakie badania wykonujemy u czworonogów
Do podstawowego panelu badań laboratoryjnych należy zaliczyć badanie morfologiczne krwi, badanie biochemiczne surowicy krwi, a także ogólne badanie moczu.
Krew podtrzymuje funkcje życiowe organizmu. Z krwią do tkanek trafia tlen oraz substancje odżywcze. Jej utrata – czy to nagła czy powolna, a także zmiany zachodzące w ilości i jakości jej poszczególnych składników, zawsze świadczą o stanie chorobowym. Subtelne zmiany w morfologii krwi, mogą pojawić się wcześniej, jeszcze zanim badania biochemiczne pokażą jakiekolwiek odchylenia od normy.
Badanie morfologiczne krwi obejmuje liczbę krwinek czerwonych, hematokryt czyli stosunek erytrocytów do objętości krwi pełnej, stężenie hemoglobiny, liczbę płytek krwi a także liczbę białych krwinek wraz z ich różnicowaniem na linie komórkowe (neutrofile, eozynofile, bazofile, monocyty, limfocyty). Badanie biochemiczne surowicy krwi ma na celu określenie kondycji funkcjonowania narządów wewnętrznych np. nerek, wątroby czy trzustki. Wynik badania biochemicznego surowicy krwi może wskazywać na rozwijający się stan patologiczny np. niewydolność nerek. W weterynaryjnych laboratoriach diagnostycznych przygotowane są odpowiednie profile narządowe a także profile badań laboratoryjnych dostosowane do wieku zwierząt. Badanie ogólne moczu powinno być nieodzowną częścią pełnego, rutynowego badania laboratoryjnego zwierzęcia.
Warto u kotów rozważyć wykonanie testów w kierunku białaczki kotów (FeLV) oraz zakażenia wirusem nabytego niedoboru immunologicznego kotów (FIV).
Zalecana częstotliwość badań przesiewowych zależy przede wszystkim od wieku pacjenta, jego ogólnego stanu zdrowia oraz przyjmowanych leków. Można przyjąć, że im starsze zwierzę, tym częściej powinno się je wykonywać. U starszych osobników badania przesiewowe powinny być wykonywane przynajmniej raz w roku, a optymalnie co 6 miesięcy. Pamiętajmy, że ryzyko wielu zaburzeń wzrasta wraz z wiekiem. Nieprawidłowości w wynikach laboratoryjnych stwierdza się u wielu z pozoru zdrowych pacjentów na czterech łapach w wieku senioralnym. Wczesne rozpoznanie zwiększa szanse na wyleczenie czy też spowolnienie lub powstrzymanie postępu choroby. Dzięki rutynowym badaniom lekarz weterynarii może wykryć zmianę parametrów w czasie (co ma szczególne znaczenie m.in. w przypadku kreatyniny oceniającej funkcję nerek) oraz określić punkt odniesienia na wypadek choroby. Informacje te posłużą zapewnieniu optymalnej opieki naszym podopiecznym. Dodatkowo, badania przesiewowe powinno się wykonywać, niezależnie od wieku pacjenta, przed planowanym zabiegiem lub innym postępowaniem wymagającym znieczulenia ogólnego.
Badania w kierunku pasożytów
W celu stwierdzenia czy pies lub kot jest zarażony pasożytami należy wykonać badania próbek odchodów i powinny być one przeprowadzane systematycznie. W przypadku wykonywania regularnych badań czterokrotnie w ciągu roku, zabieg odrobaczania wykonywany jest w przypadku stwierdzenia w odchodach form dyspersyjnych pasożytów. W przypadku stwierdzenia zarobaczenia, badanie próbki odchodów będzie także potwierdzeniem skuteczności działania zastosowanego preparatu. Jeśli nie wykonujemy tego typu badań, zaleca się przeprowadzać czterokrotne odrobaczanie w ciągu roku. W każdym indywidualnym przypadku, lekarz weterynarii ocenia stopień ryzyka zarażenia zwierzęcia pasożytami na podstawie wywiadu lekarskiego, biorąc pod uwagę np. kontakt z osobnikami tego samego gatunku lub innymi zwierzętami, karmienie surowym mięsem, wykorzystywanie w polowaniach, możliwość polowania na gryzonie itp.
Pamiętaj, że
Lekarz weterynarii dostosowuje przebieg badania profilaktycznego do potrzeb i stanu zdrowia Twojego psa lub kota, uwzględniając rasę, wiek, masę ciała i przebyte choroby.