Weterynaryjna konsultacja dermatologiczna

Skóra stanowi największy organ ciała psa. Stanowi około 12% ciężaru ciała. Pod naskórkiem znajduje się skóra właściwa, która jest zbudowana z włókien i komórek. Kolejną warstwą jest tkanka podskórna stanowiąca podłoże dla dwóch poprzednich. Skóra jest barierą, która chroni wewnętrzne struktury organizmu przed środowiskiem zewnętrznym oraz utrzymuje homeostazę. Skóra pozwala regulować ciepłotę ciała, pełni funkcje wydzielnicze, reguluje gospodarkę wodno-elektrolitową, wchłanianie lipidów i witamin, magazynuje tłuszcze oraz wspomaga procesy odpornościowe organizmu naszego czworonoga.

Objawy chorób skóry

Objawy chorób skóry są bardzo różne. Mogą dotyczyć zarówno samej powierzchni, jak i włosa, a także pazurów, kanałów słuchowych czy opuszek palcowych. Każda zmiana wyglądu tych struktur, powinna być powodem udania się na konsultację dermatologiczną. Często przyczyną wizyty w gabinecie są zmiany zapalne na skórze, rumień, wyłysienia, sączące rany, zmiany zabarwienia skóry. Jednym z najbardziej bagatelizowanych przez opiekunów zwierząt objawów, jest świąd, czyli nadmierne drapanie, wylizywanie, ocieranie, podgryzanie różnych części ciała. Większości problemów dermatologicznych u psów towarzyszą świąd i pogorszenie stanu okrywy włosowej. Opiekun czworonoga może zauważyć: nadmierne wypadanie sierści, wyłysienia, rumień, strupy, krosty, guzki, łojotok, łupież. Zdarza się, że na początku choroby świąd stanowi jedyny objaw. A jest to dla naszego pupila duży dyskomfort. U psich i kocich seniorów opiekunowie często zauważają pogorszenie jakości włosa, który staje się matowy, lub nadmiernie wypada. Mogą być to pierwsze symptomy rozwijających się poważnych chorób endokrynologicznych i nie należy tego bagatelizować.

 

Konsultacja w gabinecie dermatologa

Konsultacja dermatologiczna zaczyna się od dokładnego wywiadu z opiekunem na temat objawów, początku zmian, żywienia, a także dotychczasowego leczenia. Już w trakcie rozmowy z opiekunem, można uzyskać wiele cennych informacji, które są pomocne w ustaleniu przyczyny problemu. Następnie zawsze dokładnie lekarz bada całego zwierzaka i ogląda wszystkie zmiany skórne. Czasem nawet drobne objawy na skórze, mogą być spowodowane poważną chorobą ogólną. Zdarza się, że opiekunowie zauważają tylko część objawów i w trakcie badania okazuje się, że problem jest bardziej złożony. Im więcej informacji lekarz otrzyma od opiekuna, tym łatwiej jest mu ustalić listę potencjalnych schorzeń, które mogą trapić czworonożnego pacjenta. Informacje o stosowanej profilaktyce na pasożyty zewnętrzne i wewnętrzne. Kiedy i w jaki sposób odbywała się pielęgnacja skóry. Jaki szampon był do tego wykorzystany. Skóra naszych pupili różni się znacząco w budowie i fizjologii. Jedną z różnic jest pH skóry. Ludzka skóra ma odczyn kwaśny, ok. 5,5. Natomiast skóra psów i kotów ma pH ok 7-7,5, czyli zasadowy. 

Ma to znaczenie w przypadku stosowania szamponów do kąpieli. Należy wybierać szampony dostosowane do pH i fizjologii skóry zwierzaków. Kąpiel w preparatach przeznaczonych dla ludzi może powodować podrażnienia, wysuszać skórę, a nawet powodować odczyny alergiczne. Problemy dermatologiczne, które skłaniają właścicieli do skorzystania z konsultacji lekarskiej mogą dotyczyć zarówno okrywy włosowej jak i samej skóry. Najczęstsze przyczyny to zmiany skórne, obecność krost, strupów, zaczerwienień, nadżerek wszelkich zmian zapalnych. A także świąd, zmiany w okrywie włosowej, przerzedzenia, wyłysienia, obecność łupieżu, matowa, brzydka sierść, nadmierne wypadanie włosa, nadmierna keratynizacja nosa, opuszek, modzeli. Rolą lekarza weterynarii jest postawienie prawidłowej diagnozy przyczyn zmian i ewentualnych wtórnych powikłań oraz zaproponowanie leczenia, w tym także zmiany sposobu żywienia i dobranie odpowiedniej suplementacji. Opiekunowie będą pytani o długość trwania objawów, ich przebieg i ewentualny rozwój. Ważne są wszelkie spostrzeżenia na temat ewentualnego powiązania problemów z porą roku, trybem życia oraz wydarzeniami z życia zwierzęcia i jego opiekunów. 

Badania dermatologiczne 

Po zebraniu wywiadu i zbadaniu pacjenta lekarz podejmie decyzję o przeprowadzeniu ewentualnych badań dodatkowych: pobrania zeskrobin, wymazów, cytologii, badania krwi, wykonania testów alergicznych, pobrania wycinków do badań histopatologicznych.

Podczas biopsji, za pomocą igły, pobiera się materiał komórkowy z wnętrza zmian guzowatych skóry. Lekarz po badaniu klinicznym podejmuje decyzję o rodzaju biopsji: cienko- lub grubo-igłowa oraz z aspiracją lub bez niej. Pobrany materiał nanoszony jest na szkiełko, utrwalany i barwiony specjalnymi odczynnikami. Badanie cytologiczne – jest to badanie mikroskopowe materiału pobranego podczas wizyty. Materiał może być pobierany wieloma sposobami m.in.: za pomocą igły, taśmy klejącej, odcisku szkiełka, szczoteczki lub bagietki cytologicznej. Pobrane komórki po utrwaleniu poddaje się barwieniu i ocenie mikroskopowej. To metoda wykorzystywana do diagnostyki zapaleń kanałów słuchowych czy chorób skóry, która pozwala dobrać skuteczne leczenie już podczas konsultacji. Zeskrobina to pobieranie materiału do badania w celu wykrycia pasożytów, na przykład świerzbowców czy u nużeńców. Trichogram to ocena włosa pod mikroskopem. Oglądając włos pod powiększeniem możemy określić fazę wzrostu włosa, rozkład barwnika w pojedynczym włosie, a nawet sposób w jaki dochodzi do jego uszkodzenia (złamanie czy wylizywanie). Podczas tego badania często znajdujemy pasożyty skórne, takie jak nużeńce czy Cheyletiellę. Videootoskopia polega na badaniu kanałów słuchowych zewnętrznych za pomocą videootoskopu, czyli wziernika zakończonego kamerą i źródłem światła. Wykonujemy je się przy podejrzeniu obecności ciała obcego, podejrzeniu przerwania błony bębenkowej oraz w diagnostyce zapaleń przewodów słuchowych.

 

Uzyskane informacje i wyniki omawiane są z opiekunem i przedstawia się plan leczenia. Większość problemów skórnych to schorzenia przewlekłe, lub jak w przypadku alergii, choroby na całe życie naszego czworonoga. Pierwsza konsultacja jest czasochłonna. Podczas rozmowy z opiekunem pacjenta na czterech łapach, lekarz powinien postawić duży nacisk na edukację i konieczność ścisłej współpracy z opiekunem, równocześnie starając się odpowiedzieć na wszystkie pytania i wątpliwości.