Większość z problemów z tarczycą u psa i kota wynika z patologii funkcji tego ważnego gruczołu. Najczęściej diagnozuje się jej zaburzenia objawiające się wydzielaniem nieprawidłowych ilości hormonów. Profilaktyka chorób tarczycy jest bardzo ważna. W przypadku psa i kota polega na wykonywaniu u zdrowych zwierząt regularnych badań laboratoryjnych krwi, z uwzględnieniem oznaczenia parametrów tarczycowych.
Czym jest tarczyca
Tarczyca jest gruczołem, który wytwarza hormony regulujące funkcje organizmu. Działają one na komórki wszystkich tkanek i narządów naszego czworonoga. Tarczyca kontroluje również tempo przemian metabolicznych. Spośród schorzeń endokrynologicznych, najczęściej spotykamy u psów i kotów pierwotną chorobę tarczycy.
Niedoczynność tarczycy u psa – objawy
U psów częściej diagnozuje się niedoczynność tarczycy. Związana jest ze zbyt małą ilością produkowanych hormonów. Schorzenie może na początku nie dawać objawów, dlatego rekomenduje się badanie parametrów tarczycowych podczas profilaktycznych badań laboratoryjnych krwi u zdrowych czworonogów.
Do objawów niedoczynności tarczycy, które może zaobserwować opiekun psa zaliczamy m. in.: zwiększenie masy ciała, ziajanie, apatię, pogorszenie kondycji okrywy włosowej, a nawet wahania nastroju. Leczenie niedoczynności tarczycy u psów opiera się na podawaniu leków zawierających hormony pod kontrolą lekarza weterynarii. To schorzenie wymaga regularnego sprawdzania parametrów tarczycowych w badaniach krwi.
Leczenie i diagnostyka niedoczynności
Leki podawane są zwykle dwa razy dziennie, dokładnie co 12 godzin. Przy tym schorzeniu kluczowa jest dyscyplina opiekuna przy stosowaniu leków, a także wykonywanie u lekarza weterynarii kontrolnych badań laboratoryjnych krwi. Monitorowanie niedoczynności tarczycy, polega na obserwacji objawów i regularnym sprawdzaniu stężenia hormonów. Krew do badań kontrolnych pobiera zwykle się od czterech do sześciu godzin po podaniu codziennej dawki leku.
Nadczynność tarczycy u kota
U kotów częściej diagnozuje się natomiast nadczynność tarczycy. Wpływ na rozwój nadczynności tarczycy mogą mieć uwarunkowania genetyczne. Nadczynność związana jest z nadmierną produkcją hormonów. Schorzenie statystycznie częściej dotyczy osobników starszych, powyżej 9 roku życia. Do objawów nadczynności tarczycy u kotów zaliczamy: wzmożony apetyt z utratą wagi, nadmierną wokalizację, zwiększone pragnienie, częstomocz, nadwrażliwość na dotyk, otępienie, a nawet ataki drgawkowe. Przy nadczynności tarczycy opiekun kota może zauważyć różne zmiany w zachowaniu. Oprócz unikania kontaktu, koty mogą szukać nowych, chłodnych miejsc do odpoczynku. Nadmierna produkcja hormonów tarczycy ma wpływ na obniżenie progu pobudliwości dla aktywności tkanki mózgowej. Nasilenie objawów jest zależne od czasu trwania choroby i jej rozwoju.
Diagnoza nadczynności tarczycy
W diagnostyce nadczynności tarczycy u kota ważny jest szczegółowy wywiad z opiekunem podczas wizyty u lekarza weterynarii oraz badanie kliniczne. U większości kotów z nadczynnością tarczycy wyczuwalna jest deformacja i powiększenie tego narządu w badaniu palpacyjnym.
Nadczynność tarczycy można zdiagnozować w badaniu laboratoryjnym krwi. Podstawowym badaniem jest sprawdzenie parametru T4. Lekarz weterynarii może zlecić wykonanie rozszerzonego profilu tarczycowego: T4, fT4, TSH.
Dodatkowo, w celu sprawdzenia anatomicznego stanu tarczycy i określenia wielkości jej płatów lekarz weterynarii może skierować naszego mruczka na diagnostykę obrazową – badanie usg.
U kotów cierpiących na nadczynność tarczycy należy bezwzględnie monitorować funkcje nerek, wątroby i serca. Na skutek podwyższenia ciśnienia ogólnoustrojowego, zwiększa się bowiem ciśnienie z jakim krew przepływa przez nerki. Przy nadczynności tarczycy u kotów, może także wystąpić podwyższenie parametrów wątrobowych. Zwykle po zastosowaniu leków regulujących pracę tarczycy parametry wątrobowe wracają do normy. Jeśli kot przez dłuższy czas nie miał zdiagnozowanej i leczonej występującej w jego organizmie nadczynności tarczycy, może cierpieć też na wtórną kardiomiopatię przerostową.
Leczenie nadczynności tarczycy u kotów
Leczenie nadczynności tarczycy u kotów polega na zastosowaniu terapii farmakologicznej hamującej produkcję nadmiernej ilości hormonów. Leki powodują dokładnie obniżenie poziomu tyroksyny w surowicy krwi kota, co powoduje osłabienie, a nawet często zanik objawów klinicznych choroby. Zdarza się, że choroba kwalifikuje kociego pacjenta do interwencji chirurgicznej, która ma na celu usunięcie zmienionych płatów tarczycy. Kwalifikacja do zabiegu zależy od stanu zdrowia kota. Nieleczone choroby endokrynologiczne mogą wywołać gwałtowny wzrost ciśnienia krwi, który może doprowadzić np. do odwarstwienia siatkówki oka, prowadzącej do ślepoty.
Stan zdrowia psów i kotów z problemami endokrynologicznymi powinien być regularnie monitorowany przez prowadzącego lekarza weterynarii. Opieka weterynaryjna uwzględnia monitorowanie działania specjalistycznych leków, badania laboratoryjne i obrazowe, dobranie odpowiedniej diety i suplementację.